نکاتی در خصوص دوران بارداری

دوران بارداری، دوران مهمی است که خانمها برای عبور موفق از آن و حفظ سلامتی خود و نوزادشان، نیازمند دانستن و

رعایت نکاتی هستند. از جمله این نکات، توجه به رژیم غذایی، خواب کافی، استفاده از لوازم آرایشی و ... هستند. در این

مقاله با ما همراه باشید تا با هم نگاهی به دوران بارداری و موارد نیامند توجه داشته باشیم.

جنین داخل شکم مادر، مواد غذایی مورد نیاز خود را از طریق مادر دریافت میکند، این مواد باید موادی سالم و مغذی

باشند، بنابراین تغذیه خود مادر، نقش مهمی در سلامتی و رشد جنین دارد. خانمها در دوران بارداری نسبت به دیگر

اوقات، نیازمند غذای بیشتر و باکیفیتتر هستند؛ زیرا مستقیما روی سلامت جنین تاثیرگذار است. موادی مانند میوهها و

سبزیجات، لبنیات، گوشت، ماهی، تخممرغ، حبوبات و غلات حائز اهمیت هستند.

• رژیم روزانه

خانمهای باردار به طور روزانه، نیازمند میزان مناسبی از هر دسته غذایی میباشند، بطوریکه که همه مواد را در

بربگیرد؛ یعنی باید پروتئین، ویتامین و کالری کافی در اختیار مادر و جنین قرار بگیرد. لبنیات به جهت دارا بودن مقدار

زیادی کلسیم، آهن، ویتامین C و فسفر از اوجب واجبات هستند و مصرف دو تا سه لیوان شیر به طور روزانه توصیه

میشود.

مواد گوشتی و جگر نیز سرشاز از انواع مواد مغذی هستند و برای مادر و جنین بسیار مهماند و بهتر است مادر چند بار

در هفته آنها را مصرف کند. همچنین مصرف روزانه یک تخم مرغ هم توصیه میگردد. غلاتی مانند گندم، برنج، ذرت و

حبوبات مانند لوبیا و نخود و عدس هم دارای اهمیت هستند و باید مورد استفاده قرار گیرند. همچنین نباید میوه ها و

سبزیجات را از یاد برد که دارای ویتامینهای متنوعی را در خود دارند و نیازمند مصرف روزانه هستند.

• نوشیدن 8 تا 10 لیوان آب در روز

مصرف مایعات در دوران بارداری بسیار مهم است، زیرا به جلوگیری از یبوست و افزایش حجم ادرار کمک میکنند که

باعث دفع بیشتر مواد سمی و زائد بدن میشود. توصیه پزشکان حدودا 8 تا 10 لیوان آب در روز است. همانطور که از

سنت های قدیمی ما ایرانی ها پیداست مادرها هر روز نیازمند دریافت کالری هستند که در این میان کره میتواند نقش

بسیار موثری داشته باشد. همچنین خانمهای باردار باید مراقب کمخونی باشند و از ماه چهارم با مشورت پزشک، قرص

آهن مصرف کنند تا از کمخونی پیشگیری شود.

• خودداری از خوردن چربی، شیرینی و نشاسته زیاد

در حالت نرمال و در صورتی که تغذیه مادر در دوران بارداری مناسب باشد حدودا 10 تا 12 کیلوگرم اضافه وزن پیدا

خواهد کرد. اما باید مراقب بود که در مصرف پربی، شیرینی و نشاسته زیاده روی نکرد. زیرا چاقی سوی دیگر سوء

تغذیه است و به همان اندازه برای مادر و جنین مضر است. در واقع باید در تغذیه دوران بارداری، تعادل، تناسب، تکرر

و تنوع مواد غذایی را در نظر داشت تا سلامتی مادر و نوزاد تضمین شود.

• خواب شبانه کامل و استراحت کافی

خانمها در دوران بارداری به طور متوسط به 8 الی 10 خواب نیاز دارند. همچنین در طول روز و بعد از نهار هم

میتوانند استراحت داشته باشند. کمخوابی و دیرخوابی برای زن باردار بسیار مضر است. اگر خانم باردار در حال انجام

کاری است که نیازمند سرپا ایستادن است باید در فواصل زمانی مناسب، چند دقیقه بنشیند و پاهای خود را بالا نگه دارد و

استراحت کند. اما اگر هنگام انجام کار نیازمند نشستن است باید چند دقیقه یک بار بلند شده و چند قدمی راه برود.

• واکسیناسیون

کزاز از بیماری های مهلک و خطرناک است، جهت تضمین سلامت مادر و جنین، باید در دوران بارداری حتما واکسن

کزاز برای مادر تجویز شود.

• مراجعه به دندان پزشک

شاید به نظرتان بی ربط بیاید، اما باید در این دوران مراقب دندان های خود باشید. کاهش سطح بزاق دهان، تغییرات

هورمونی و تغذیه ممکن امکان پوسیدگی دندان را افزایش دهد. با توجه به نقش مهم بهداشت دهان و دندان در سلامت کلی

بدن، نیاز است به محض اطلاع از بارداری، به دندان پزشک مراجعه شود و سلامت دندان و لثه مورد بررسی قرار

گیرد. باید به طور مرتب قبل از خواب و بعد از غذا مسواک زده شود و از خوردن شیرینیجات، آبنبات و نوشابه های

رنگی اجتناب شود.

• ورزش کردن

تصور عمومی بر این است که در دوران بارداری باید تحرکات مادر کم شود، درحالی که ورزش برای مادر و جنین

بسیار مفید است. بهترین ورزش پیاده روی است؛ این ورزش باعث تقویت عضلات شکم میشود و با قرار دادن سر نوزاد

در لگن به زایمان راحت تر کمک میکند. البته باید از ورزش های سگنین که احتمال زمین خوردن و آسیب دیدگی دارند

اجتناب شود. شنا هم ورزش مفیدی است.

• مسافرت

بارداری تضادی با مسافرت رفتن ندارد، اما باید دسترسی به امکانات پزشکی در مسافرت مد نظر قرار گیرد. مادران در

صورت سوار بودن بر ماشین در مسیرهای طولانی، باید هر دو ساعت یکبار از ماشین پیاده شده و مقداری پیاده روی

کنند. در اواخر دوران بارداری اما مسافرت های طولانی توصیه نمیشود. بهتر است قبل از مسافرت با پزشک خود

مشورت کنید. مادرانی که سابقه سقط جنین و زایمان غیرطبیعی دارند بهتر است از مسافرت در دوران بارداری خودداری

کنند.

• مراجعه منظم به پزشک

توصیه میشود در حالت نرمال در 7 ماه اول بارداری ، ماهی یکبار به پزشک مراجعه شود، اما در ماه هشتم باید به دوبار

در ماه افزایش یابد و در ماه آخر به هفته ای یکبار برسد. در هر بار مراجعه باید فشار خون و وزن مادر کنترل شود،

وضعیت جنین بررسی شود و با آموزش های لازم، مادر برای زایمان آماده گردد.

• حاملگی پرخطر

باید بدانید که حاملگی همیشه ساده و عادی نیست؛ مواردی وجود دارد که در صورت عدم توجه و مشورت با پزشک،

میتواند بارداری های خطرناک در پی داشته باشد. مواردی مانند بارداری قبل از 18 سالگی یا بعد از 35 سالگی، فاصله

بارداری کمتر از دو سال، حاملگی چهارم به بعد برای مادرهای کوتاه قد و یا بارداری برای مادری که کمتر از 40 کیلو

وزن دارد. برای حاملگی چند قلو، اگر مادر سابقه سوتغذیه یا سقط جنین و زایمان سخت داشته باشد، باید تحت مراقبت

های ویژه قرار بگیرد.

• اندوه خارج از کنترل

بارداری علاوه بر تغییرات جسمی که در مادر ایجاد میشود، سبب تغییرات روحی و روانی نیز میشود. مسائل خانوادگی،

وضعیت مالی و روابط خانوادگی در ایجاد این تغییرات اثر گذارند؛ تغییرات هورمونی این دوران هم بر این حالات

موثرند. همه این عوامل باهم، مادر ها را کم حوصله، زودرنج و عصبی میکند. گاهی به طور ناخودآگاه اندوهگین و

مضطرب میشوند و ترس از زایمان بر اضطراب آنها می افزاید. در این شرایط شوهر و سایر اطرافیان میتوانند بسیار

کمک کنند. آنها باید جوی صمیمی ایجاد کنند و با ایجاد آرامش، اعتامد به نفس مادر را افزایش داده و به او در این مسیر

سخت یاری رسان باشند.

• لوازم آرایشی

مصرف دارو در دوره بارداری اکیدا ممنوع استف مگر اینکه پزشک برای شما تجویز کرده باشد. مصرف خودسرانه

دارو میتواند تاثیرات بسیاری سوئی روی جنین داشته باشد؛ مخصوصا در سه ماهه اول بارداری که اندام های جنین در

حال شکل گیری هستند برخی داروها ممکن است باعث نقص عضو شوند. مصرف مواد آرایشی هم ممکن است عارضه

آفرین باشد و سبب بروز انواع آلرژی و حساسیت ودر نوزاد بعد از تولد شوند، بنابراین باید با احتیاط مصرف شوند.

• خطر اشعه ایکس

در دوران بارداری نباید با اشعه ایکس عکسبرداری صورت گیرد، اگر هم ضروری است که انجام شود باید پوشش

مخصوص روی رحم و لگن مادر قرار داده شود. مادر باید حامله بودن خود را به رادیولوژیستی که قرار است

عکسبرداری را انجام دهد، اطلاع بدهد. در هر صورت توصیه میشود که از این عکسبرداری اجتناب شود، زیرا میتواند

باعث نقص عضو و بروز سرطان های مادرزادی در نوزاد شود.

• خطر دخانیات

استعمال سیگار، احتمال مرگ و میر نوزاد را افزایش میدهد، همچنین باعث کاهش وزن نوزاد نسبت به نوزادی میشود که

مادری غیر سیگاری دارد. اینگونه نوزادان بیشتر در معرض ابتلا به انواع بیماری هستند و رشد جسمانی و عصبی

مناسبی نخواهد داشت. سیگار باعث کاهش اشتهای مادر میشود که اختلال تغذیه نوزاد را به دنبال خواهد داشت.

با درنظر گرفتن این نکات، میتوانید دوران بارداری آرام و سالمی را بگذرانید و هنگام زایمان با مشکلات و درد کمتری

مواجه شوید.

کلیدواژه ها : دوران بارداری ، دوران بارداری چی بخوریم ، دوران بارداری چی نخوریم ، دوران بارداری چند هفته است ، دوران بارداری هفته به هفته ، دوران بارداری اضافه وزن ، دوران بارداری انسان